Sezon na szparagi trwa wyjątkowo krótko! Zaczyna się zwykle pod koniec kwietnia i trwa mniej więcej do końca czerwca. W tym czasie warto jak najczęściej jadać szparagi, które są nie tylko smaczne, ale też pełne witamin i minerałów. Jak ugotować szparagi, żeby zachwycały smakiem? Podpowiadamy, jaki rodzaj szparagów wybrać, jak przygotować szparagi do gotowania oraz z czym je podawać. Jesteśmy prawie pewni, że zakochacie się w ich smaku, jeśli jeszcze tego nie zrobiliście!
Dlaczego warto jeść szparagi?
Szparagi są uprawiane już od ponad 2000 lat. W niektórych krajach traktuje się je nie tylko jako pokarm, ale też jako roślinę leczniczą. Wyjątkowe właściwości szparagów są doceniane zwłaszcza przez medycynę chińską. Wszystko za sprawą koncentracji składników odżywczych. To niepozorne warzywo zawiera witaminę C, E, A, PP i witaminy z grupy B. Jest cennym źródłem kwasu foliowego, zalecanego przede wszystkim kobietom w ciąży. Znajdziemy w nim również mnóstwo składników mineralnych: magnez, żelazo, fosfor, sód, potas i wapń. Szparagi są bogate w aminokwasy, wśród których jest asparagina – związek, który ma pozytywny wpływ na układ krążenia. Dzięki niej serce pracuje lepiej, a ciśnienie tętnicze jest w naturalny sposób normowane. Błonnik zawarty w szparagach pomaga z kolei w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego: usprawnia pasaż jelitowy i zapobiega zaparciom. Szparagi działają lekko moczopędnie i zmniejszają ryzyko powstawania kamieni nerkowych. Niektórzy uważają, że poprawiają również sprawność seksualną.
Kto nie powinien jeść szparagów?
Ostrożność przy spożywaniu szparagów powinny zachować osoby z podwyższonym poziomem kwasu moczowego we krwi. W szparagach jest obecna spora ilość puryn, które mogą niestety sprzyjać rozwojowi dny moczanowej. Uważajmy również w sytuacji, kiedy mamy skłonności do powstawania kamieni nerkowych.
Jedzenie szparagów może czasowo zmieniać zapach moczu. Jeśli zauważycie tego typu zmiany, nie martwcie się. Wynika to z zawartości pewnych aminokwasów, które w trakcie trawienia przekształcają się w związki zawierające siarkę, w tym metanotiol o szczególnie silnej woni. Zmianą nie należy się niepokoić. To zupełnie normalne zjawisko, które szybko ustępuje.
Kupowanie szparagów – na co zwrócić uwagę?
Na straganach i w marketach możemy spotkać 3 rodzaje szparagów: zielone, białe i fioletowe. Nie są to jednak odrębne gatunki. Różnica w kolorze wynika z terminu zbiorów i warunków, w których są hodowane.
Najbardziej popularne są szparagi zielone. Mają wyraźny smak i są na tyle miękkie, że nie trzeba ich obierać. Zawierają też najwięcej składników odżywczych, które znajdują się nie tylko w miąższu, lecz również w skórce.
Białe szparagi są uprawiane nieco inaczej. Rosną i dojrzewają… pod ziemią! Ze względu na brak światła słonecznego, nie wybarwiają się na zielono. Są twardsze niż zielone szparagi. Wymagają obierania przed gotowaniem, dlatego niestety tracą część składników odżwyczych.
Najrzadziej dostępne fioletowe szparagi zawierają więcej cukrów i mniej błonnika. Różnica w kolorze wynika z wczesnego zbioru fioletowych szparagów, które dopiero w kolejnym etapie uprawy wybarwiają się na soczyście zielony kolor.
Kupując szparagi, należy zwrócić uwagę na to, żeby były świeże. Łodygi powinny być jędrne, sprężyste, a główki szparagów – zamknięte. Trikiem na sprawdzenie świeżości jest potarcie szparagów jeden o drugi. Świeże szparagi przy pocieraniu skrzypią w charakterystyczny sposób.
Nie kupujmy szparagów, które są zdrewniałe czy popękane. Jeśli w miejscu cięcia pachną kwaskowato, to najpewniej są nieświeże. Absolutnie nie może być na nich pleśni.
Szparagi możemy kupić również poza sezonem, ale to te dostępne w czerwcu będą najsmaczniejsze i najzdrowsze. Jeśli tęsknimy za smakiem tego wyjątkowego warzywa poza sezonem, możemy również kupić szparagi konserwowe w puszce lub słoiku.
Jak obierać szparagi?
Młode zielone szparagi nie wymagają obierania. Wystarczy odciąć lub odłamać zdrewniałe końcówki i umyć warzywo pod bieżącą, zimną wodą.
Białe i fioletowe szparagi są bardziej włókniste. Obieramy je na całej długości, pomijając główkę, która jest miękka. Najlepiej użyć obieraczki do warzyw, która pozwoli zdjąć skórkę cieniutką i równą warstwą. Po obraniu odcinamy lub odłamujemy zdrewniałe końcówki i dokładnie myjemy.
Przygotowane w ten sposób szparagi są gotowe do dalszej obróbki!
Garnek do gotowania szparagów
Szparagi najlepiej gotować w specjalnym garnku. Powinien być wysoki i wąski. Niektóre z dostępnych w sklepach modeli mają dodatkowo w zestawie sitko z rączką, które ułatwia ich wyławianie. Garnka do szparagów możemy używać również do gotowania makaronu spaghetti, nie jest to więc zakup „na jedną okazję”.
Szparagi gotujemy w pozycji pionowej. Ważne, żeby główki wystawały nad powierzchnię wody, bo gotują się najkrócej. Ilość wody w garnku powinniśmy odmierzyć przed gotowaniem, ale uwaga! Szparagi wkładamy do wrzątku! Gdybyśmy włożyli je do zimnej wody i stopniowo podgrzewali, szparagi oddałyby smak i składniki odżywcze. Nie popełniajcie tego błędu!
Jeśli nie mamy wysokiego garnka, nic straconego. Zwykły garnek również nadaje się do gotowania szparagów. Wystarczy, że napełnimy go do odpowiedniej wysokości, a szparagi zwiążemy bawełnianą nitką w luźny pęczek. Zasady są takie same – główki muszą znajdować się ponad lustrem wody w garnku.
Do wody warto dodać 1 łyżeczkę cukru, 1 łyżeczkę soli i odrobinę świeżego masła. Dzięki temu szparagi nie staną się gorzkie podczas gotowania.
Jak gotować szparagi zielone?
Czas gotowania szparagów zależy od rodzaju i grubości pędów. Zielone szparagi będziemy gotować krócej niż białe. Cieńsze pędy również wyciągniemy z wody szybciej niż te grubsze.
Odpowiednio przygotowane szparagi zielone wkładamy do wrzątku (można je dodatkowo związać luźno nitką). Zwykle wystarczy 5-10 minut gotowania na średnim ogniu. Trzeba uważać, żeby ich nie rozgotować! Żeby sprawdzić, czy są gotowe, wystarczy nakłuć szparaga widelcem. Ugotowane szparagi powinny być miękkie, ale nie mogą się rozpadać. Grubsze zielone szparagi gotuj nieco dłużej (do 20 minut), sprawdzając co jakiś czas, czy są już gotowe.
Jak gotować szparagi białe?
Białe szparagi gotujemy nieco dłużej niż zielone. Z reguły jest to 12-15 minut, ale dobrze jest sprawdzać miękkość widelcem już po ok. 7 minutach, jeśli gotujemy młode, cienkie szparagi. Białe łatwo jest rozgotować! Niektórzy zalecają dodanie 1-2 łyżek octu (może być jabłkowy), żeby białe szparagi zachowały swój piękny kolor.
Jak gotować szparagi fioletowe?
Ten rodzaj szparagów również wymaga dłuższego gotowania niż szparagi zielone. Gotowanie szparagów fioletowych powinno trać ok. 10-15 minut. Wyławiamy je w momencie, kiedy widelec będzie się w nie łatwo wbijał.
Gotowanie szparagów na parze
Ugotować szparagi możemy również na parze. Obrane i umyte pędy wystarczy umieścić w specjalnym garnku do gotowania na parze albo na sicie przykrytym pokrywką, które następnie stawiamy na garnku z niewielką ilością gotującej się wody. Szparagi na parze należy gotować od 3 do 7 minut. Jeśli wbijamy widelec i stwierdzamy, że w dalszym ciągu są twarde – wydłużamy czas gotowania szparagów.
Lubisz jeść zdrowo? Sprawdź, jak gotować warzywa na parze!
Do czego wykorzystać ugotowane szparagi?
Gotowane szparagi są pysznym dodatkiem do obiadu. Wyśmienicie smakują polane roztopionym masłem, oliwą, sosem holenderskim albo francuskim. Możemy również przyrządzić aromatyczne dania ze szparagami. Proponujemy wykorzystać je do zrobienia sałatki, sosu do makaronu, frittaty albo omletu. Do szparagów gotowanych pasują takie przyprawy jak czosnek, bazylia, koperek i szczypiorek.
Szparagi z piekarnika
Szparagi możemy też upiec w piekarniku. Wystarczy ułożyć je w naczyniu żaroodpornym, polać oliwą z oliwek, posypać solą i pieprzem i zapiekać w piekarniku nagrzanym do 220 stopni Celsjusza przez ok. 10 minut. Upieczone szparagi warto skropić świeżo wyciśniętym sokiem z cytryny. Podawać do obiadu albo jako samodzielną przekąskę.
Grillowane szparagi
Poza gotowaniem w wodzie i na parze oraz pieczeniem szparagów w piekarniku polecamy również spróbować szparagów z grilla. Sezon na szparagi idealnie zbiega się z sezonem grillowym, a szparagi przygotowane w ten sposób są wyjątkowo pyszne! Możemy piec szparagi skropione oliwą i doprawione solą i pieprzem albo zanurzone przed pieczeniem w aromatycznej marynacie z oleju, sosu sojowego i ząbka przeciśniętego przez praskę czosnku. Szparagi grillujemy ok. 10 minut.
